Urdaibai Biosfera Erreserba » Etnografia » Ermitak

Izena: San Esteban.

Parrokia: San Martin Gotzain.

Kokapena: Gererkiz gainean, Eskerika auzora doan bidearen albo batean eta Gerekiz baserri-etxearen ondoan.

Sarbidea: Gernika-Lumotik Larrabetzura doan eskualdeko errepidean, 29. km-an.

Deskribapena: Oinplano angeluzuzena (8,50 x 8,45 m). Bistan dagoen harlangaitzezko hormak eta harlanduzko ertzak. Bi isurialdeko teilatua. Bertara sartzeko dagoen sarreraren gainean inguruko teilatu-hegala apur bat zabalagoa da. Dinteldun atean hilarri erromatarren kopiak jarri dira.

Irudiak: San Esteban.

Artapena: 1992an eraberritu zen. 1961eko apirilaren 5ean jasandako suteak erabat suntsitu zuen.

Jaia, kultua eta errituak: 1975. urtera arte, gutxi gora-behera, San Esteban Protomartiren jaia abenduaren 26an ospatzen izan da. Egun horretan, Gerekiz baserri-etxearen etarpean meza ospatzen zen. Oraindik orain, ataripe horretan gurutzea erliebean eta inskripzio bat (AÑO / DE 1779) kontserbatzen dira.

Herri-erromeria goizetan ospatzen zen.

Errogatibak: Garai batean, Igokundearen aurreko hiru egunetan Morgako parrokiatik ermita honetaraino errogatiban joaten zen.

Ehorzketak: bertako berriemailearen arabera baselizaren ipar-ekialdean giza aztarnak aurkitu dira.

Ohar historikoak:

Antzinako Parrokia: Iturrizaren ustez, baseliza hau bazen:

"(...) vna de las mas antiguas Parroquias de Vizcaya que se redujo á Heremitorio mas ha de 800 años; en el de 1770 fue reedificada, y en su circunferencia se hallan varias sepulturas y huesos difuntos soterrados con la Cara al Oriente; al ampliarla hallaron en los cimientos varias piedras con inscripciones...

Otras piedras hallaron asi vien con inscripciones, pero bolvieron a meterlas en los cimientos de dicha Hermita de San Esteban(...)".

Hilarriak: Ipar-mendebaldeko eta Hego-ekialdeko hormetan erromatar garaiko inskripzioak dituzten bi hilarri kontserbatu dira.

Gaur egun, Derioko Elizbarrutiko Museoan daude. Euretariko baten inskripzioak hauxe dio:

TE SEMPRONIE / CONIUGI SUE / POSUET / MEMORIA / CONS CCCC. Horren itzulpena ondokoa litzateke: Terenciok bere emazte Semproniaren oroimenez jarri zuen 400. kontsulatuan.

J. Vives-en arabera data hori K.o 362. urtekoa da.

Beste hilarria, erromatarra baita ere, erdi-zirkuluko hobia duena, osotu gabeko inskripzioa du. Hiru lerrotakoa da eta ez darama datarik. Hauxe dio (parentesi arteko hizkiak hilarriaren zatiketan galdu ziren):

(SE) VERINIA (CONI)

VGI SVO SALV (IC)

ALO CERTIMIO

Horren itzulpena ondokoa da: Severianak oroitzapen hau bere senar Salvicalo Certimiori zuzendu zion.

Zin egiteko baseliza: Zin egiteko baselizatzat hartzen da.

Urdaibaiko Galtzagorriak © 2017. Kontaktatu gurekin: galtzagorriak@urdaibai.org

Babesleak: Eusko Jaurlaritza, Gernika-Lumoko Udala eta Urdaibai Biosfera Erreserba.